Facebook Twitter WhatsApp

Uşaq sahibi olmaq

Sual: Uşaq olmamasının səbəbləri nələrdir?

CAVAB

Uşaq olmaması, bəziləri üçün ən böyük sıxıntı və problemlərin başında gəlir. Ailə narahatlığı boşanmalara gətirib çıxardır. Qüsur bəzən qadında, bəzən də kişidə olar. Bəzən hər ikisində də ola bilər.

Uşaq olmamasının səbəblərinin başında daha uşaq ikən keçirilən xəstəliklər, psixoloji xəstəliklər, səhv və zərərli qidalanma, həddindən artıq isti-soyuğa diqqət etməmək bədəndə meydana gələn tibbi qüsurlara gətirib çıxarır. Uşağı olmayan ailələr bu qüsurlara çox böyük ehtimalla daha uşaqlıqlarında, gəncliklərində tutulmuşdur.

Bir qismi də səhv qidalanma səbəb ola bilər. Çünki hədisi-şərifdə buyurulur ki:

“Gəlin, ilk həftə qatıq, ayran, sirkə, turşu və turş yeməməlidir! Bunlar uşaq olmasına mane ola bilər. Sirkə yeyən qadının hayz görməsi zəhmətli olar və hayzı nizamsız olar. Turş alma yemək hayz qanını kəsər. Bu da başqa bir xəstəlik meydana gətirər.”    

Bir qismi də evliliyin əvvəlində bir neçə il uşağımız olmasın deyə aldıqları səhv tədbirlər sonrakı illərdə uşaqlarının olmamasına səbəb olur.

Uşaq olmama səbəblərini yaxşı araşdırmaq lazımdır. Buna da inanmaq lazımdır ki, tibb çox inkişaf etdiyi halda hələ əskikliklər vardır. Səhv müalicələrin və şüursuzca istifadə edilən dərmanların zərərləri çoxdur. Müalicədə çox həssas olmaq lazımdır, təsadüfi dərmandan istifadə etməmək lazımdır. Hələ ər-arvad dərmanlarını bir həkimə soruşmadan istifadə etməməlidirlər.

Mütəxəssis həkimlərin sonsuzluğun səbəbləri və tədbirləri haqqında yazıları aşağıdakı kimidir:

İNFERTİLİTE (sonsuzluq)

Ər-arvadın uşaq sahibi olma arzularınını nəzərə alaraq bir il içərisində hamiləlik olmamasına infertilite (sonsuzluq) adı verilir. Qorunmayan cütlərin 85 %-ində bir il içərisində hamiləliyin baş verməsi gözlənilər. İnfertilite 30-40% arasında kişi, 40-50% arasında qadına aid səbəblərlə meydana çıxır. Cütlərin 25 %-ində kişi və qadın faktoru birlikdə olur. 10-15 %-ində bütün araşdırmalara baxmayaraq sonsuzluğun səbəbləri müəyyən edilməmişdir. 

İlk müayinəyə ər-arvadın birlikdə qatılması və dəyərləndirilməsi müalicə cəhətdən olduqca əhəmiyyətlidir. Uşaq sahib olma arzusuyla müraciət edən cütlərin həkiminə və müalicə mərkəzinə tam bir güvən içində olması, heç bir şey gizlətməməsi, suallara səmimi cavab verilməsi və heç bir mövzunun utanaraq gizlətməməsi lazımdır.

Qadının müayinəsi yalnız cinsiyyət orqanlarının deyil bütün bədənin dəyərləndirilməsinə diqqət edilərək edilir. Bəzi hormonal xəstəliklər (tiroid bəzi və şəkər xəstəliyi kimi) cinsiyyət  orqanlarının funksiyasına yaxından təsir edir. Müayinədə təsbit ediləcək əlavə narahatlıqlar müalicə əvvəlində ortadan qaldırılması lazımdır. Qadında mövcud ola biləcək mikrobik-iltihabı narahatlıqlar ediləcək tədqiqlərlə müəyyən edilərək müalicə edilməsi lazımdır. Bu səbəblə rəhm ağızından və vaginadan nümunələr alınaraq araşdırma edilər.

Qadına aid infertilite səbəbləri:

Balonlara aid səbəblər

Hamiləlik meydana gələ bilməsi üçün spermaların (kişi hüceyrəsi) rəhm ağızı və rəhm içini keçərək balonlardan yumurtaya çatması lazımdır. Bu səbəblə balonların açıqlığını və vəzifələrini yerinə yetirmə qabiliyyətinə sahib olub olmadığı göstərilməsi lazımdır.  İnfertilite nədənlərinin təxminən %35-ini balonlara aid pozuqluqlar meydana gətirir. Dərmanlı rəhm filmi (HSG) balonlardakı tıxanıqlığı və meydana gəlmiş ziyanı göstərə bilər. HSG filmində bir pozuqluq varsa diaqnoz məqsədli laparoskopi təklif edilə bilər. Ancaq əməliyyat ilə nəticə alına bilməyəcəyi düşünülür isə balon körpə üsulu müalicədə ən yaxşı anternativdir. 

Yumurtlama problemləri

Nizamsız və anormal yumurtlama, qısırlığı meydana gətirən səbəblərin ortalama %5-25-ini meydana gətirər. Normal şərtlərdə hər ay yumurtalıqlardakı yumurtalardan bir dənəsi inkişaf edib böyüyərək çatlayar və yumurtlama (ovulyasiya) meydana gələr. Yumurtlamanın olmaması hayz nizamsızlıqları və qısırlığın  ən önəmli səbəbidir. Bir qadında yumurtlamağın olmadığı və ya  hayz görsə belə ovulyasiyasız seyr etdiyini göstərə bilmək üçün bir sıra testlər edilir. Yumurtalıqların ehtiyatı və dərman xəbərdarlığına verəcəkləri cavab adətin 2-ci və ya 3-cü günü ediləcək hormon təstləri və ultrasonografik görüntü ilə müəyyən edilə bilər. Yumurtlama olmadığı təsbit edilərsə dərman müalicəsi ilə yumurtlama təmin edilə bilər.

- Rəhm qaynaqlı problemlər

- Qarın daxili pərdəsi ilə əlaqədar problemlər (Endometriozis)

Ümumiyyətlə yumurtlama hayzın ortalarına təsadüf edər. Eşlərin bu dövrlərdə bir arada olmaları döllənməyin şansını artırar. [Yəni, qadınlarda iki hayz arasındakı təmizlik müddətinin ortasında yumurtlama olar. Bu günlərdə eşlər bir arada olarsa uşaq olma ehtimalı yüksələr. Məsələn təmizlik günü 14 gün isə 6-8-ci günlərarasında yumurtlama şansı yüksək deməkdir.]

Yaş faktoru

Normal şərtlərdə qorunmayan bir cüt üçün evliliyin birinci ilində hamilə qalma şansı %85-dir. Ikinci ildə, birinci ildə hamilə qala bilməyən %15 nisbətindəki qadınların %10-u da ikinci ildə hamilə qalar. [İkinci ildən sonra hamilə qalına bilməzsə, eşlərin qısırlıq müalicəsi görmələri lazımdır.] İrəliləyən illərdə bu nisbət gedərək düşər. Qadınlarda yaş irəlilədikcə hamiləlik şansı da gedərək azalar, 40 yaş və üzərində hamilə qalma nisbəti %10-un altına düşər. Yumurtalar inkişaf etsə və ovulyasiya meydana gəlsə də, yumurtaların asanca döllənə bilməsi çox çətindir.  

Açıqlana bilməyən (izah edilə bilməyən) infertilite

Ancaq bəzən cütlərdə edilən bütün testlər normal olur. Bu vəziyyətdə açıqlana bilməyən yəni izah edilməmiş infertilitedən bəhs edilir. Əvvəlcə peyvənd müalicəsi sınanar. Peyvənd müalicələri müvəffəqiyyətsiz olduğu vaxt infertilite səbəbləri yenidən dəyərləndirilərək balon körpə kimi digər köməkçi cinsiyyət  təxnikaları tətbiq edilə bilər.

Kişinin dəyərləndirilməsi

Kişilərin müayinəsi lazım olduğunda urologiya mütəxəssisi tərəfindən edilir. Əvvəlcə edilməsi lazım olan semen (sperma) təhlilidir. Ardından lazımdırsa horman tədqiqləri, mikrobioloji və serolojik testlər, ultrasonografi edilə bilər. Kişi infertilitesi müalicəsində son illərdə tətbiq olunan təxnikalar ilə sürətli bir irəliləmə qəyd edilmişdir. Xüsusilə mikroenjeksiyon təxnikası, daha əvvəldən müalicə edilməyən kişiyə aid bir çox qısırlıq faktorunu həll etmişdir. 

Kişiyə aid qısırlıq səbəbləri:

  • Hormonal pozuqluqlar
  • Genetika pozuqluqlar
  • Səbəbi bilinməyən
  • Varikosəl
  • Kriptorşidizm (enməmiş təstis)
  • Sperma daşıyıcı kanallara və orqanlara aid səbəblər
  • Imminolojik (immun sisteminə aid) səbəblər
  • Istifadə edilən dərmanlar, həddindən artıq isti ortam, sistemik xəstəliklər.

Texnologiyadakı bütün irəliləmələr sayəsində, cinsiyyət müalicəsində əldə edilən inanılmaz inkişaflar uşaq sahibi ola bilməyən cütlərə yeni ümidlər verər.

Edilən tədqiq və müalicələr nəticəsində dərman müalicəsi qeyri-kafi qalacaq olarsa balon körpə və mikroənjəksiyon metodları ilə uşaq sahibi oluna bilər. Bu iş ilə əlaqədar olaraq etibarlı xəstəxanaların balon körpə mərkəzlərinə müraciət edilə bilər. 

Yuxarıda yazılan narahatlıqlara tutulmamaq üçün:

Qız uşaqlarını dünyaya gəldikləri andan etibarən üşütməmək lazımdır, alt təmizliyinə diqqət etmək lazımdır. Altını yaş buraxmamaq lazımdır. 6 ayda bir sidik təhlili edilməsi lazımdır. Ən kiçik bir axıntıda, sidiq qaçırmada, sidik yanmasında həkimə getmək lazımdır. 

Uşaqlıq çağında keçirilən ısgandarovda əgər xəstəlik təstisləri, qızlarda yumurtalıqları tutmuş isə cinsiyyət  hüceyrələrini məhv edərək qısırlığa yol aça bilər. Bu xəstəlikdən qorunmaq üçün ısgandarov  peyvəndi edilməsi lazımdır. Əgər qız uşaqları cinsiyyət bölgə vərəm xəstəliyinə tutulmuş isə balonlarda tıxanma edə bilər. Rəhmdə yapışıqlıqlar edərək uşaq olmasına mane ola bilər. Göbələk xəstəlikləri də axıntı, spermada təxribat edə bilər. Cinsiyyət orqanlarındakı ən kiçik şikayətdə həkimə getmək yaxşı olar.

Uşaqlıqdan etibarək diqqət ediləcək xüsuslar (Qızlar üçün)

  • Körpəlik dövründən etibarən üşütməyəcək.
  • Dondurma, soyuq içki, kola kimi soyuq şeylər yeyib içməyəcək.
  • Isgandarov, qızamıqçıq, qızılca, vərəm peyvəndləri ediləcək.
  • Spirt, siqaret içilməyəcək.
  • Duş edərkən üşüdülməyəcək. Xüsusilə üzr halında ikən dənizə girib üşüdülməyəcək.
  • Acılı ədviyyatlı qidalardan çox yeməyəcək. Qışın üşütməyəcək, xüsusilə yumurtalıqlar qorunacaq.
  • Atəşli xəstəliklərdə mütləq həkimə gediləcək.
  • Evli gənclər bir-birini qırmayacaq, üzməyəcək. Bəslənməsinə diqqət edəcək. Xəstəliklərdən qorunacaq.

Uşaqlardan etibarən diqqət ediləcək xüsuslar (Kişilər üçün)

  • Isgandarov, qızamıqcıq, qızılca, vərəm peyvəndləri ediləcək.
  • Spirt,siqaret içilməyəcək. [Bunlar bəzi kişilərdə iqtidarsızlıq səbəbidir.]
  • Erkən yatıb erkən qalxılacaq.
  • Acılı ədviyyatlı qidalardan çox yeməyəcək. Qışın üşütməyəcək.
  • Təstislər zərbələrə qarşı qorunacaq. Atəşli xəstəliklərdə mütləq həkimə gediləcək. Sünnət diqqətli ediləcək.
  • Evli gənclər bir-birini qırmayacaq, üzməyəcək. Bəslənməsinə diqqət edəcək. Xəstəliklərdən qorunacaq.

Evliliyin ilk illərində

Evliliyin ilk illərində şüursuzca edilən doğum idarələri irəlidə uşaq olması üzərində zərərli ola bilər. Rəhm içi alətləri steril qoyulmazsa iltihablanmağa, xarici cisim reaksiyonuna yol aça bilər. Doğum idarə həbləri hormonal tarazlığa təsir edə bilər. Yeni evlilərin həmən doğum idarəsi uyğulamaması yaxşı olar. 

Həddindən artıq kədər, stres, əsəb sistemini pozar

Stres həm hormon tarazlığını pozar həm də eşlər arasındakı cinsi həyata təsir edər. Eşlər tam boşala bilməz, zövq almaz, təmaslar işgəncə halını alar. Bu vəziyyətdə həm yumurtlama həm də sperma istehsalı təsirlənər. Stresin təsiri ilə erkən boşalma ola bilər. Yenə stresdən ötəri uterus (döl yatağı) hərəkətləri artar və yumurtanı ata bilər. Erkən boşalmağa bağlı kafi sayda sperma rəhmə gəlməyə bilər. Onun üçün eşlərin stressiz, sıxıntısız, sakit ortamlarda və istəkli olduqları vaxtlarda birlikdə olmaları lazımdır.  

Bünyənin uşaq tutmaması

Bünyənin uşaq tutmaması deyilən şey hormon azlığından və ya rəhm ağzının tam bağlanmamasından ötəri uşağın düşməsidir. Bu şəkildə olan cütlər əvvəla hormonlarının vəziyyətini öyrənəcəklər. Bir pozuqluq var isə müalicə etdirəcəklər. Rəhm ağzının vəziyyəti mütləq nəzarət ediləcəkdir.Darlıq, çatmazlıq, infeksiya varmı deyə baxılacaqdır. Yataq istirahəti ediləcəkdir. Stresə girmək, hirslənmək, ağır qaldırmaq, çox çalışmaq olmayacaq. Bu ailələrdə bir də genetik darama edilib kromozomal pozuqluq varmı deyə baxılması lazımdır.

Qısırlığa dair əlamətlər görüləndə

Acılı ədviyyatlı yeməklər, çox soyuq içkilər, qadağan edilməsi lazımdır. Heç bir vaxt əzbərdən dərmandan istifadə edilməməsi lazımdır. Əzbərdən istifadə edilən səhv dərmanlar, yumurta və sperma üzərinə zərərli təsirdə ola bilər. Xüsusilə böyrəkləri və yumurtalıqları üşütmək, təstislərə zərbə gəlməsi qısırlığa yol aça bilər. 

Uşaq olmursa       

Yuxarıdakı bilgilərə uyğun gəlindiyi halda evli cütlər uşaq sahibi olamamış isə qətiliklə əzbərdən dərmandan istifadə etməməli, qonşu müalicələrinə rəğbət etməmələri lazımdır. Əksi halda müalicə çətinləşər və ya qeyri-mümkün hala gələr. Bu xəstəliklər artıq qısırlıq mərkəzi olan tam təşəkküllü xəstəxanalarda edilir. Belə bir mərkəzə bağlanmalı sistematik bir şəkildə qısırlıq səbəbləri araşdırılmalıdır. Xəstəyə ən uyğun müalicə metodunu seçmək lazımdır. Balon körpə mərkəzləri içində heyəti yaxşı, etibarlı yerlərə getmək lazımdır.

Bunlara baxmayaraq heç bir tibbi pozuqluq olmasa belə uşaq olmaya bilər. Uşaq da bir ruzidir. Ruzini verən Allahu təaladır. Diləyərsə verər diləyərsə verməz.

Uşaq da bir ruzidir

Sual:Eşimdə və məndə uşaq olmaması üçün heç bir tibbi mane olmadığını həkimlər söyləyirlər. Buna baxmayaraq uşağımız olmur. Eş dost üzündən, yəni onların dedi-qoduları üzündən çətinlik yaşayırıq. Bunda bizim günahımız olmadığı halda, bu da qədərdəndir?

CAVAB

Hər şey təqdir ilədir. Qədərin, yaxşısı, pisi, şirini, acısı, həmişə Allahu təaladandır. Qədər, Allahu təalanın, olacaq şeyləri əzəldə bilməsidir. Qəza, qədərda olan şeyləri, zamanı gələndə yaratmasıdır.

Uşaq olması və ya olmaması da təqdirə bağlıdır. Allahu təala, təqdirinə görə səbəblər yaradır. Səbəblərə yapışdıqdan sonra, yəni tibbi bir maneə qalmadıqdan sonra eşlər dua edərlər, “ Ya Rəbbi, uşaq haqqımızda xeyirli isə, bizə nəsib et” deyərlər. Dua qəbul olarsa uşaq olar. Uşaq olması üçün tədbir almaq və səbəblərə yapışmaq lazımdır. Məsələn tibbi qadağanları tapdalayıb da, günahı qədərə yükləmək doğru deyildir. 

Uşaq istəmək normaldır. Ancaq hər uşaq mütləq xeyirli olar? Çox az da olsa, uşaq bir kimsənin dünya və axirət fəlakətinə səbəb ola bilər. Nə olarsa olsun uşaq olmasını deyil də, mütləq xeyirli olanını istəmək lazımdır. Xeyirsiz bir övlad yerinə uşaqsızlığı seçmək lazımdır!

Əsas həyat, axirət həyatıdır. Möhtəşəm bir həyat sürülsə də, dünya keçicidir. Ağıllı, axirətini düşünüb, “Ya Rəbbi uşaq haqqımda xeyirli isə nəsib et” deyə dua edər.

Axır zamanda uşaq-muşaq sahibi olmamaq daha yaxşıdır. Imam Qəzali həzrətləri buyurur ki:

Peyğəmbər əfəndimiz, “İki yüz ilindən sonra, sizin ən yaxşınız, hafifülhaz olandır” buyurdu. Hafifülhaz  nədir, dediklərində, “Xanımı və uşağı olmayandır” buyurdu. (Əbu Yala)

Seyid Abdülhakim Arvasi həzrətləri də “ Bu vaxtda uşağı olmayan şükr səcdəsi etsin” buyurmuşdur.

Quranı-kərimdə məalən buyurulur ki:

“Xoşlanmadığınız bir şey sizin yaxşılığınıza, sevdiyiniz şey də, pisliyinizə ola bilər. Siz bilməzsiniz, Allah bilir.” [Bəqərə, 216]

Uşağın olması, nemət olduğu kimi böyük təhlükə də ola bilər. Quranı-kərimdə uşaq üçün (fitnə) buyurulur. Buradakı fitnə, imtahan deməkdir. Uşaq imtahanından üzümüzün ağı ilə çıxmaq asan deyildir. Onun üçün daim haqqımızda xeyirli olanı istəməmiz lazımdır! (Hədiqə)

Oğlan olması üçün

Duanın qəbul olması haqqında yazıda bildirdiyimiz kimi düzgün etiqada sahib olub, haramlardan qaçıb, dinimizin əmrinə uyğun gələnin və şərtlərinə uyğun dua edənin duası şübhəsiz qəbul olar. Belə saleh bir kimsə, yatağa girəndə, əvvəl İxlas surəsini oxuyar. “Ya Rəbbi, mənə bir oğul ehsan edərsən adını Muhamməd qoyacağam” deyər. Belə dua edənin, Allahu təalanın icazəsiylə erkək uşağı olar. (Şirə şərhi)

Yenə eyni kitabdakı hədisi-şərifdə buyuruldu ki:

“Xanımı hamilə ikən, əlini onun qarnına qoyub, “Bismillahi ahadis samed ellezi ləm yəlid və ləm yuləd. Ya Rəbbi, bu uşağın adını Muhamməd əleyhissəlamın hörmətinə Muhamməd qoydum” desə, bu uşaq oğlan olar.”

Yenə eyni kitabda, “ Qadın hayzdan təmizləndikdən sonra beş gün içində hamilə qalarsa, uşağı kişi olar. Beşinci gündən səkkizinci günə qədər olarsa qız olar.” deyilir.

Sual: Axır zamanda uşaq-muşaq sahibi olmamağın daha yaxşı olduğunu bildirən hədisi-şərif var. Bu vaxtda birdən çox uşaq sahibi olmaq caiz deyil? Islam alimləri neçə uşaq sahibi olmağı tövsiyə edirlər?

CAVAB

Peyğəmbər əfəndimiz “Axır zamanda, sizin ən yaxşınız uşağı olmayandır” buyurur. Yəni uşaq sahibi olmamaq tövsiyə edilir. Əvvəldən siə, “Mən ümmətimin çoxluğu ilə iftixar edirəm” buyuraraq çox uşaq sahibi olunmasını tövsiyə edirdi.

Axır vaxtda uşaqları İslam tərbiyəsi ilə yetişdirmək çox çətindir. Uşaq çoxaldıqca bu çətinlik artar. Tərbiyə edə biləcək olan, istədiyi qədər uşaq sahibi olar. Bəlli saysı yoxdur.

Körpənin cinsiyyəti

Sual: Balon körpə yoluyla, istənən cinsiyyətdə uşaq sahibi olmaq mümkünmüş. Uşağın cinsiyyətini belə təyin etmək dinən zərərlidir?

CAVAB

Xeyr, zərərli deyildir. Bəlli bir saysı yoxdur.


В корзине: 0 шт.

на сумму: 0

Cəmi: 0

Оформить заказ Очистить корзину