Facebook Twitter WhatsApp

Qulun ixtiyarı

Sual: “Qulun ixtiyarı zəifdir” nə deməkdir?
CAVAB
İxtiyar,
 bəyənmək, seçmək deməkdir. İnsan bir şey edəcəyi zaman əvvəlcə bunu ixtiyar edir, seçir, iradə edir, istəyir, sonra icra edir. Buna görə də qul iş görməkdə məcbur deyil. İstəsə o işi görər, istəməsə görməz. İmam Rabbani həzrətləri buyurur ki:

Qulun ixtiyarı, Allahü təalanın ixtiyarına görə zəifdir deyilsə, doğrudur. Əgər, əmr və qadağalara tabe olmağa gücü çatmaz mənasında olsa, səhvdir. Çünki qullara gücü çatmayacaqları şeylər əmr edilməmişdir. (1/266)

Allahın dediyi olur
Sual: Bəzi dükanlarda və avtomobillərdə, “Allahın dediyi olur” yazısını görürük. Bu nə deməkdir? Məsələn, müdirin kreslosunun arxasında belə yazılı lövhə var. Müdir əlini masaya vurur, “Burada mənim dediyim olacaq” deyir. Orada kimin dediyi olur? Əgər daim Allahın dediyi olursa, cəmiyyətdə niyə pisliklər baş verir?
CAVAB
Qəza və qədər məsələsi yaxşı bilinmədiyinə görə bu mövzunu anlamaq çətindir. Bilinsə rahat anlaşılar.

Allahü təala cəmiyyətdəki hər pisliyə mane olsa, insanların işlərinə müdaxilə etmiş olar. O, insanları günah və savab işləyəcək vəsfdə yaratmışdır. Diləsəydi insanı da mələk kimi yaradardı, insan da günah işləməzdi. İnsana iradəyi-cüziyyə vermiş, günah və savab işləməkdə sərbəst buraxmışdır. Sərbəst buraxmasaydı, qul axirətdə, “Ya Rəbb, bu günahları sən mənə zorla etdirdin, mənim bunda qəbahətim yoxdur” deyəcəkdi. Qul iradəsində sərbəst olduqda, belə bir bəhanə irəli sürə bilməyəcək. Hər kəs bir imtahandan keçir. Cəmiyyətin etdiyi pisliklərə mane olunarsa, hər kəs robot kimi olar, yaxşı ilə pis bəlli olmaz.
Muhamməd Məsum həzrətləri buyurur ki: İnsanın etmək istədiyi işi Allahü təala da diləyərsə, o şeyi yaradar. İnsanların etdiyi hər hərəkət, hər iş insanın kəsbi və Allahü təalanın yaratması ilədir. İnsan istəyir, Allah da yaradır.
Hər şeyi və insanların yaxşı-pis hər işini Allahü təala yaratsa da, insanlara “İradəyi-cüziyyə” vermişdir. İnsan yaxşı və ya pis işlərini bu iradəyi-cüziyyə ilə edir. İnsan, iradəyi-cüziyyəsini istifadə edərək yaxşılıq yaradılmasını istəsə savab, pislik yaradılmasını istəsə günah qazanır. İnsan günah işləsə cəzasını, savab işləsə mükafatını görəcək. Yəni Allahü təala heç kimə zorla günah işlətməz.


Kitablarımız Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən yoxlanışdan keçərək, nəzarət markası ilə markalanmışdır.

В корзине: 0 шт.

на сумму: 0

Cəmi: 0

Оформить заказ Очистить корзину