İlk Müsəlman olan səhabələrdən.
Rəsulullah əfəndimiz, İslamiyyəti gizli olaraq açıqlamağa yeni başlamışdı. Daha bir neçə adam Müsəlman olmuşdu. Bu sırada Xalid ibn Səid bir yuxu gördü. Yuxusunda, Cəhənnəmin kənarında dayanarkən, atası gəlib, özünü oraya itələyib salmaq istədi. Tam o sırada, Peyğəmbərimiz belindən yaxalayıb, Cəhənnəmin içinə düşməkdən qoruduğunu gördü.
Fəryad edərək oyandı. Öz-özünə dedi ki:
- Vallah bu yuxu həqiqətdir.
Haqqında xeyirli olsun
Çölə çıxınca Həzrəti Əbu Bəkir ilə qarşılaşdı. Ona yuxusunu anlatdı. Həzrəti Əbu Bəkir ona dedi ki:
- Haqqında xeyirli olsun! Bu kimsə, Allahu təalanın peyğəmbəridir. Dərhal get, Ona tabe ol! Sən, Ona tabe olacaq, İslam dininə girəcək və Onunla birlikdə olacaqsan. O da səni, yuxuda gördüyün üzrə Cəhənnəmə girməkdən qoruyacaqdır. Atan isə Cəhənnəmdə qalacaqdır!
Xalid ibn Səid, yuxusunun təsirindən xilas ola bilməmişdi. Vaxt itirmədən dərhal, Əcyad deyilən yerdə olan Peyğəmbər əfəndimizin yanına getdi. Onun hüzuruna çatıb dedi ki:
- Ya Muhamməd! Sən, insanları nəyə dəvət edirsən?
Peyğəmbərimiz cavab olaraq belə buyurdu:
- Mən, insanı, əşi və bənzəri olmayan tək Allaha və mənim də Onun qulu və peyğəmbəri olduğuma inanmağa və eşitməyən, görməyən, heç bir zərər və fayda verməyən, özünə tapınanları da, tapınmayanları da bilinməyən bəzi daş parçalarına tapınmaqdan imtina etməyə dəvət edirəm.
Bunun üzərinə, Xalid ibn Səid dərhal, "Mən də şəhadət edərəm ki, Allahdan başqa tapınılacaq ilah yoxdur və yenə şəhadət edərəm ki, Sən Allahu təalanın peyğəmbərisən!" deyərək Müsəlman oldu.
Onun Müsəlman olması Peyğəmbərimizi çox sevindirdi. Xanımı Üməyyəyə də gəlib İslamiyyəti anlatdı. O da dərhal sevərək Müsəlman oldu.
Həzrəti Xalid ibn Səid, qardaşlarının da Müsəlman olmaları üçün dəvət də tapıldı. Qardaşı Amr ibn Səid də, Müsəlman olmuşdu.
Ruzimi ehsan edər
Şiddətli bir İslam düşməni olan atası Əbu Uhayha, Xalid ibn Səidin Müsəlman olduğunu öyrənib, Məkkənin tənha bir yerində namaz qıldığını xəbər alanda, uşaqlarından Müsəlman olmayanları göndərib onu yanına gətirtdi. Ona yeni girdiyi dindən ayrılmasını söylədi. Danlayıb döyməyə başladı. Sonra dedi ki:
- Sən Muhammədə mi tabe oldun? Halbuki sən, Onun qövmünə zidd hərəkət etdiyini və gətirdiyi şeylə onların bütlərini və keçmiş atalarını ayıbladığını görürsən!
Xalid ibn Səid də dedi ki:
- Allaha and içirəm ki, Muhamməd əleyhissalam doğru söyləyir. Ona tabe oldum. Ölürəm də onun dinindən dönməm!
Bunun üzərinə atası Əbu Uhayhanın hirsliliyi daha çox artdı. Dəyənək, başında qırılana qədər vurdu və sonra qışqırdı:
- Ey zəlil yaramaz oğlum! İstədiyin yerə get! And olsun ki, sənə çörək verməyəcəyəm!
Həzrəti Xalid cavab verdi:
- Sən mənim ruzimi kəsərsən, Allahu təala da, əlbəttə mənə dolanacağam ruzimi ehsan edər.
Bunun üzərinə, atası, Həzrəti Xalidi evindən çıxartdı və digər uşaqlarına da dedi ki:
- Əgər sizdən biriniz, onunla danışacaq olsa, ona etmədiyim şeyi edərəm.
Sonra, Həzrəti Xalidi tutub evinin zirzəminə həbsə etdi. Üç gün onu Məkkənin istisində ac və susuz buraxdı. Həzrəti Xalid ibn Səid bir asanını tapıb, atasının əlindən qurtuldu. Məkkənin kənarında bir yerdə gizləndi. Peyğəmbərimizin yanından ayrılmadı.
Ey Allahım, onu qaldırma!
Məkkəli müşriklərin, Müsəlmanlara zülm və işgəncələri hər gün artırdı. Bitmək, tükənmək bilməyən bu əziyyətləri, dözülməz hala gələndə, Rəsulullah əfəndimiz, Müsəlmanların Həbəşistana hicrət etmələrinə icazə verdi. Artıq rahat edə biləcəkdilər.
Xalid ibn Səid xanımı ilə birlikdə hicrətə çıxacaqları sırada, atası çox xəstələndi. Yatağa düşdü. Bu halında belə, "Bu xəstəliyimdən xilas olub ayağa qalxarsam, Məkkədə bir tək kimsə bütlərdən başqasına ibadət edə bilməyəcəkdir." deyirdi.
Həzrəti Xalid, atasının, haqq dinə olan bu düşmənliyinin sona çatması üçün, "Ey Allahım! Onu yataqdan qaldırma!" deyə dua etdi. Necə ki bu xəstəlikdən ayağa qalxa bilmədən öldü.
Həbəşistana hicrət üçün, ilk olaraq Məkkədən çıxan Xalid ibn Səid və xanımı oldu. Özü ilə birlikdə Qureyşli Müsəlmanlardan bir qrup da Həbəşistana hərəkət etdi. On ildən çox orada qaldı. Oğlu Səid və qızı Ümmü Xalid orada doğulub böyüdü.
Xalid ibn Səid, qardaşı Amr ibn Səid və Həzrəti Cəfər ibn Əbu Talib ilə birlikdə, Həbəşistandan Rəsulullahın yanına Mədinəyə gəldi. Hicrətin altıncı ilinə rast gələn bu qayıdışda, Hayberin fəthi gerçəkləşmişdi. Qənimətlərini bir hissə də Həzrəti Xalidə ayrıldı.
Bundan sonra Xalid ibn Səid əvvəl Umrətül-qazaya, sonra sırası ilə Məkkənin fəthinə, Huneyn hərbinə, Taif və Təbuk səfərlərinə və bunların yanında, bəzi kiçik səriyyələrdə iştirak etdi. Fəqət Bədir və Uhud hərblərinə qatıla bilmədiyi üçün çox kədərliydi. Bu kədərini, bir ara Rəsulullah əfəndimizə açıqladığında, Peyğəmbərimiz ona:
- Kədərlənəcək bir vəziyyət yox! Başqaları bir hicrət etdi. Fəqət siz, iki hicrətə qatılmış oldunuz, buyuraraq, könlünü aldı.
Vəhy katibliyi etdi
Həzrəti Xalid ibn Səid, ilk Müsəlmanlardan olmaq şərəfinin yanında, Rəsulullahın katiblik xidmətini də etmişdir. Qızı Ümmü Xalid də, Həzrəti Xədicə, Həzrəti Əbu Bəkir, Həzrəti Əli və Həzrəti Zəyd ibn Harisə və Sad ibn Əbi Vaqqasdan sonra altıncı Müsəlman olduğunu bildirilməkdədir.
Həzrəti Xalid ibn Səid, Mədinəi münəvvərəyə qayıtdıqdan sonra, Rəsuli əkrəm əfəndimiz yazışma və məktublaşma işlərini ona verdi. Əshabi kiramın içində oxuma-yazma bilənlərdən biri idi. Məkkədə ikən də bu işləri, o idarə edərdi. O, yazılacaq müxtəlif məktubları yazar, göndərər və xaricilərlə edilən danışıqları qeyd edər və buna bənzəyər hər cür işləri yerinə yetirərdi. Rəsulullahın xüsusi qələm müdiri vəzifəsini ifa edirdi.
Hicrətin doqquzuncu ilində Taifdə yaşayan Bəni Sakifdən gələn heyətlə, Rəsulullah əfəndimiz arasındakı yazışma işlərini və sülh andlaşmasını Xalid ibn Səid qələmə almışdı.
Həzrəti Xalidin Müsəlmanlığı qəbülündən və Həbəşistandan Mədinəyə gələrək orada iqamətindən sonra, onu zəkat məmuru, sonra da vali olaraq təyin etdi.
Valilik etdi
Həzrəti Xalid Yəməndəki vəzifəsinə, Rəsulullahın vəfatına qədər davam etdi. Həzrəti Əbu Bəkrin xəlifəliyinin ilk illərində, İslamiyyətdən ayrılan və "Namaz qılarıq, fəqət zəkat vermərik" deyənlərlə edilən müharibələrə iştirak edərək mürtədlərin, təxribatçıların basdırılmasında vəzifə aldı.
Bu təmizlik hərəkatı tamamlandıqdan sonra, İslam ordusu Şam tərəflərinə sövq edildi. Bizans ilə Yermukda çətin döyüşlər edildi. 46.000 şəxsiyyətlik İslam ordusunun qarşısında 240.000 nəfərlik Rum ordusu var idi. 100.000 düşmən əsgəri öldürüldü. 3.000 Müsəlman şəhid oldu.
Bu arada xəlifə, Həzrəti Xalid ibn Səidə, ordunun bir hissəsinin komandirliyini verdi. Əsgərlərin hərbə hazırlanması və ehtiyaclarının aradan qaldırılması ona aid idi. Həzrəti Xalid, köməkçi qüvvələrin komandiri olaraq Fələstində Rəmlə şəhərinə yaxın Ecnadəyn tərəflərinə göndərildi.
Yolda, əsgərləri arasında bəzi ixtilaflar baş qaldırdı. Tam bu sırada, Bizans komandiri Mahan da, ordusu ilə Həzrəti Xalidə qarşı hücuma keçdi. Xalid bu hücumu geri püskürtdü və kömək istədi. İslam ordusunun hamısı səfərbərlik halında olduğundan, Həzrəti İkrimə və Xalid ibn Vəlid dərhal Həzrəti Xalidin köməyinə gəldilər.
Bizans ordusu üzərinə təkrar hücum edildi və Şama qədər sürüldü.Şam ilə Vaqusa arasında ordusunu təşkil edən Bizans komandiri Mahan, Həzrəti Xalid ibn Səid komandirliyində ki İslam ordusu üzərinə təkrar hücum etdi. Edilən döyüşdə, Həzrəti Xalidin oğlu Səid ibn Xalid şəhid oldu.
Tam bu sırada İkrimə ibn Əbu Cəhlin qüvvələri köməyə gəldi. Bizans komandiri Mahan qaçdı. Xalid ibn Səid, ordusunu Zül-Mərrəyə gətirərək orada gecələdilər. Ayrıca vəziyyəti, Mədinədə olan xəlifəyə bildirdi.
İslam ordusu ilə Bizans Rum ordusu arasında şiddətli vuruşmalar oldu. Bu müharibələrdə Müsəlman qadınlar da müharibə etdi. Baş komandir Həzrəti Xalid ibn Vəlid ilə bir qolun komandiri Həzrəti İkrimənin çaşılacaq qəhrəmanlıqları görüldü. Həzrəti Xalid ibn Səid də, böyük bir cəsarət nümunəsi göstərərək qəhramanca döyüşdü. Ordunun digər əsgərləri, onun bu halını görəndə, özlərinə bir canlılıq və cəsarət gəldi.
Xanımı da cihad etdi
Şam şəhərinin alınmasında və Fihl müharibəsində canını ortaya qoyaraq qəhrəmanca vuruşan Həzrəti Xalid ibn Səid, 635-ci ildə İslam orduları ilə birlikdə Mərc-i Səfər deyilən yerə gəldi. Ertəsi gün, düşmən üzərinə hücuma keçildi. Xalid ibn Səid dərhal ön səflərə keçərək döyüşməyə başladı. Düşmən əsgərindən biri, özü ilə təkə tək döyüşəcək bir ər istədi.
Xalid dərhal oraya çıxıb vuruşmağa başladı. Burada özü şəhid oldu. Ərinin şəhid edildiyini görən bir gündəlik evli xanımı Ümmü Hakim, heç fəryad və fəğan etməyərək, əlinə aldığı bir qılıncla düşmən üzərinə getdi. Qəhrəmanca vuruşmağa başladı. Onun bu halını görən İslam əsgərləri böyük bir şövq və arzu ilə hücuma keçdilər. Bizanslıları qılıncdan keçirməyə başladılar. Bu vaxt Ümmü Hakim də bir kafir əsgərini öldürmüşdü.